50 jaar Vierdaagsefeesten vraagt om extra voorpret én een terugblik naar hoe het ooit begon. Daarom tellen we 12 weken lang af tot onze jubileumeditie, en nemen we je mee terug naar de wereld van zwart-wit: de eerste 12 edities.
Terug in de tijd naar het jaar
1981, de 12e editie
1981 was het tweede jaar onder voorzitterschap van John Bertine. Onder zijn leiding werden aan de (toen nog) Nijmeegse Zomerfeesten het showelement toegevoegd: de stad werd aangekleed met een eigen mascotte. Een mannetje met twee enorme wandelschoenen, een bosje bloemen en een schuimend glas bier. De 13-jarige Nancy Schouten bedacht via een prijsvraag de naam Wammes: Werk Allen Mee, Máák Uw Stad.
In zijn streven naar show volgens de radio- en televiesiewereld, introduceerde Bertine de volgende jaren ook showmasters als Ron Brandster en Ivo Niehe. Ook kwamen er Zomerfeesten-hostesses ‘om toeristen te informeren’.
De twaalfde Zomerfeesten kende topdrukte, met acts als BZN, Benny Neijman en Frank Boeijen Groep. ‘De regelmatig terugkerende vraag, of het nog groter kan, wordt weer gesteld’.
Fotograaf: Theo van Zwam
1980, de 11e editie
In 1980 trad de flamboyante John Bertine aan als nieuwe voorzitter van de (toen nog) Zomerfeesten. Bertine was de artiestennaam van de als Johan van ’t Veen geboren Amsterdammer. Hij was eigenaar van twee kapperszaken in Nijmegen, die hij al ‘barber shop’ noemde toen een kapper nog een kapper heette. Met flair, bravoure én tien jaar opleiding van zijn voorganger Nico Grijpink, maakte hij het feest kwalitatief beter.
1980 was het geboortejaar van mascotte Wammus en ook het eerste jaar dat de Zomerfeesten op het Koningsplein plaatsvonden: ‘aanwinst als vermaakcentrum’ werd hierover genoteerd. Tros-radio zond uit op Plein ’44, waar onder meer Rob de Nijs, Bennie Neijman en Saskia & Serge de finale verzorgden.
Als verlengstuk van de Zomerfeesten werd een internationaal voetbaltoernooi georganiseerd, waarbij NEC tegen Celtic en Borussia Dortmund speelde, en Go Ahead Eagles de finale won.
1979, de 10e editie
Voor de tiende (toen nog) Zomerfeesten werd de Berlijnse motorpolitie gecontracteerd voor een show op het Kelfkensbos. Vier dagen vooraf kwam hun commissaris vanuit Duitsland de locatie beoordelen. Hij zag dat er klinkers lagen en zei meteen dat ze daarop in géén geval zouden optreden. Nico Grijpink, die als directeur afscheid nam, gaf nog één keer blijk van zijn grote organisatietalent en verstrekkende contacten. Binnen twee dagen was heel Kelfkensbos van een asfaltlaag voorzien, en kon Sportgruppe Berliner Polizei een fantastische show geven. Daarnaast stonden onder meer de Zangeres Zonder Naam, Rob de Nijs, Corry Konings, Imca Marina, Vader Abraham en Albert West op het programma. Op Mariënburg gaf Hans Kazan een kindergoochelshow. ‘Gezelligste en drukste zomerfeesten van de afgelopen tien jaar’, staat over 1979 in de boeken.
1978, de 9e editie
Ondanks koud en regenachtig weer, was het ongekend druk op de negende (toen nog) Zomerfeesten. De Gelderlander: “Vorig jaar sloeg de politie er een slag naar en kwam uit op 40.000 man. Het kan best. Iedere poging om te tellen uit hoeveel hoofden de golvende mensenzee nu eigenlijk bestaat is bij voorbaat gedoemd te mislukken”.
Op het programma onder meer: Zangeres Zonder Naam, Rob de Nijs, Lee Towers, Boney M. BZN, Bonny St. Claire, Corry Konings en Luv, ‘dat tot teleurstelling van het publiek in lange broeken optreedt’.
1977, de 8e editie
Voor het eerst is de zomertijd in Nederland ingevoerd, daardoor komen de feesten wat later op gang. Ook het weer laat te wensen over, dus kopt De Gelderlander op 20 juli 1977: ‘Meer feest dan zomer’. Want een feest werd het, met onder meer Vader Abraham, Bonnie St. Claire, Sandra Reemer, Herman Brood en Albert West. In de annalen: “Imca Marina duikt onder in Zomerfeesten, Rob de Nijs neemt haar optreden over. Ernstige vechtpartijen tussen Molukkers en mariniers”.
Dit laatste leidt ertoe dat de politie voortaan standaard preventief aanwezig is, ook met politie te paard, in plaats van alleen stand by te staan. Voortaan komt er ook bijstand vanuit de Rijkspolitie uit het hele land, een favoriete dienst voor velen. “Als het weer voorbij is, vragen ze meteen of ze volgend jaar weer mogen komen”, vertelde algemeen commandant Siers. “Dat komt ook door het feest zelf, door de kwaliteit van het gebodene. De grote kracht van de organisatie is de integrale aanpak. Alle diensten werken samen en spelen op elkaar in. Het geeft een goed gevoel als het allemaal goed gegaan is. Op de zaterdagochtend hebben we altijd een receptie met alle buitenlandse politiekorpsen die met de Vierdaagse hebben meegelopen. Dan krijg je, als het weer goed verlopen is, van alle kanten complimenten.”
1976, de 7e editie
In 1975 werd het centrum van Nijmegen voor het eerst afgesloten voor auto’s. Let wel: pas vanaf 20.00 uur ’s avonds! Vóór die tijd kon je gewoon nog met de auto dwars door de binnenstad. Pas in 1973 waren de eerste terrasstoelen op Plein ’44 verschenen en een jaar eerder was de Grote Markt in plaats van als parkeerplaats, voor het eerst tijdens de Zomerfeesten veranderd in één groot terras.
De lome hitte hing als een warme deken over de binnenstad in 1975: ‘zelfs Kluk-Kluk trekt jasje uit’. Er was een recordaantal van zes verschillende vermaakcentra, om de grote publieksstroom te spreiden. Een brand op de slotavond in het Babyparadijs in de lange Hezelstraat had de organisatie nog eens gewezen op de gevaren van een overvolle binnenstad en het aanscherpen van veiligheidsmaatregelen.
Op het programma onder meer George Baker Selection, Zangeres Zonder Naam, Avro’s Toppop Disco Show, Ronny Tober, Jürgen Marcus, Imca Marina en The Dutch Rhythm Steelband.
1975, de 6e editie
De 6e editie was in 1975. Toen werd het centrum van Nijmegen voor het eerst afgesloten voor auto’s. Let wel: pas vanaf 20.00 uur ’s avonds! Er waren 6 vermaakcentra, waar onder meer George Baker Selection, Zangeres Zonder Naam, Avro’s Toppop Disco Show, Ronny Tober, Jürgen Marcus, Imca Marina en The Dutch Rhythm Steelband optraden.
1974, de 5e editie
Er was een rolschaatswedstrijd in de Molenstraat een een disco-show met Edvard Niessing en Theo Stokkink. Pipo de Clown kwam op Plein ’44,The Boffoons, Dutch Swing College Band en Ochtendchloor op Plein ’44.
1973, de 4e editie
Er werd toen zelfs 8 dagen lang gefeest, al vanaf vrijdagavond. De brandweer was erbij met het zogenoemde: spuitbal: met brandweerslang werd een bal over het plein gejaagd. Het publiek was maar wat blij met het risico om nat te worden!
Plein ’44 werd in ’73 voor het eerst een groot terras, met 600 zitplaatsen. Zangeres Zonder Naam, Imca Marina, Willeke Alberti, Calimero en de South Jazz Band waren enkele namen op het affiche.
1972, de 3e editie
Op Kelfkensbos werd Concours d’Elegance gehouden: een gemotoriseerde modeshow. Ofwel: ‘mooie auto’s, mooie vrouwen en bloemen’. Een succesformule die wel 20 jaar lang terugkeerde op de zondagmiddag van de (toen nog) zomerfeesten, met bekende winnaressen als Willeke Alberti en juryleden als Albert Mol en Berend Boudewijn.
Op de woensdag werden vanwege de hitte en de dood van een Deense militair alle activiteiten tot 19u gestaakt. Bij de Alkmaarse kaasdragersshow smolten de kazen, er waren temperaturen van 33 graden of meer. Op het programma onder meer de Zangeres Zonder Naam, Henk van Montfoort en Dutch Swing College Band.
1971, de 2e editie
Op de tweede Vierdaagsefeesten, in 1971, ging de Waal voor het eerst in Vlammen. De Waalkade, destijds een bijna vergeten uithoek van de stad, trok op die zwoele zomeravond maar liefst 70.000 toeschouwers. Het drie kwartier durende spektakel was de stad aangeboden door sponsor Heineken en kostte 20.000 gulden, bijna evenveel als de totale organisatie van de eerste (toen nog) Zomerfeesten. Inleidend spektakel door aan parachutes hangende waterskiërs waren onzichtbaar: onverwacht steeg het peil van de Waal en nam die de lichtjes aan de Lentse oever mee.
De feesten duurden in 1971 maar liefst twee weken. Op Plein ’44 was een standwerkersconcours, met naast professionals ook bekende Nijmegenaren als Ted Feelen, oud-burgemeester Hustinx en Ad Lansink. Verder op het programma onder meer het Belgisch Showorkest en een beatavond met Sandy Coast.
1970, de 1e editie
Nog één week tot Vierdaagsefeesten! De eerste editie werd georganiseerd door Nico Grijpink, hier letterlijk op handen gedragen. Deze Vierdaagsefeesten onthullen we een plaquette op Plein ’44 ter ere van onze oprichter en organisator van de eerste 10 edities.
Hoe zagen de eerste (toen nog) Zomerfeesten eruit? Er waren muziekkorpsen, een standwerkersconcours, een internationale taptoe, straatmuzikanten, draaiorgels, een concours d’elegance, een beat-avond..